การแสดงคอนเสิร์ตเป็นความฝันของนักดนตรีทุกคน เช่นเดียวกับน้องๆ นักดนตรีผู้พิการทางสายตาจากวง Thai Blind Orchestra (TBO) ซึ่งสำหรับเด็กกลุ่มนี้ การได้แสดงความสามารถต่อหน้าผู้ชมเป็นมากกว่าความฝัน เพราะนั้นคือโอกาสที่พวกเขาได้รับจากสังคม
ผมชื่อ อลงกต ชูแก้ว ครับ ผมเป็นผู้อำนวยการศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยที่เขาใหญ่ และเป็นผู้ก่อตั้ง Thai Blind Orchestra วงออร์เคสตราที่มีสมาชิกทั้งหมดเป็นเยาวชนผู้พิการทางสายตาจากโรงเรียนการศึกษาคนตาบอดและคนตาบอดพิการซ้ำซ้อน ในจังหวัดลพบุรี นครราชสีมา ขอนแก่น และร้อยเอ็ด
“วงออร์เคสตราที่มีสมาชิกทั้งหมดเป็นเยาวชนผู้พิการทางสายตาจากโรงเรียนการศึกษาคนตาบอดและคนตาบอดพิการซ้ำซ้อน”
เดิมทีค่ายดนตรีที่ผมจัดขึ้นที่ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย เป็นเพียงส่วนหนึ่งของโปรแกรมส่งเสริมพัฒนาการในด้านต่างๆ ของเด็กพิการ แต่จากความหลงใหลในเสียงดนตรีของเด็กๆ ประกอบกับทักษะการได้ยินที่เป็นเลิศ ความมีสมาธิสูง และเรียนรู้เร็วของผู้พิการทางสายตา ทำให้ผมและทีมผู้ฝึกสอน ได้จัดการเรียนการสอนเครื่องสายตะวันตกขึ้น และไม่ได้คาดหวังว่าจะให้เกิดวงดนตรีออเคสตร้าขึ้นมา แต่ด้วยความตั้งใจที่สูงมากของนักเรียนทุกคนจึงก่อให้เกิดการรวมวงขึ้นและทำการแสดงและตั้งชื่อเป็น Thai Blind Orchestra หรือ วง TBO ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา โดยปัจจุบันรวมวงกันได้เกือบ 3 ปีแล้วครับ มีสมาชิก 30-35 คน และหนึ่งในความภูมิใจสูงสุดของวงคือ การได้แสดงต่อหน้าพระพักตร์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
“สำหรับเด็กๆ วง TBO การแสดงคอนเสิร์ตแต่ละครั้งคือการเติมเต็มความฝันอันยิ่งใหญ่ในฐานะนักดนตรี แต่สำหรับผมและทีมผู้ก่อตั้งวงแล้ว มันคือส่วนหนึ่งของการเดินทางเพื่อให้ไปถึงเป้าหมายที่ยั่งยืนสำหรับผู้พิการ”
สำหรับเด็กๆ วง TBO การแสดงคอนเสิร์ตแต่ละครั้งคือการเติมเต็มความฝันอันยิ่งใหญ่ในฐานะนักดนตรี แต่สำหรับผมและทีมผู้ก่อตั้งวงแล้ว มันคือส่วนหนึ่งของการเดินทางเพื่อให้ไปถึงเป้าหมายที่ยั่งยืนสำหรับผู้พิการ จุดมุ่งหมายของเราไม่ใช่การพาวง TBO เติบโตเป็นวงที่สมบูรณ์แบบ แต่เราต้องการสนับสนุนให้เด็กๆ กลุ่มนี้เติบโตขึ้นและสามารถยืนหยัดในสังคมได้ครับ และความพยายามของพวกเราเริ่มเป็นรูปเป็นร่างมากขึ้น เมื่อน้อง “เฟิร์ส” หัวหน้าวง TBO มีความตั้งใจจริงที่อยากจะถ่ายทอดความรู้ให้นักดนตรีรุ่นต่อไป เฟิร์สบอกกับผมว่า “ผมอยากเรียนรู้จากครูอลงกตให้ได้มากที่สุดครับ เพื่อจะได้ไปสอนต่อให้ผู้พิการทางสายตาคนอื่นๆ” การลดบทบาทของผู้ฝึกสอน ให้คนผู้พิการทางสายตาสามารถพึ่งพาตัวเองได้ พร้อมทั้งการส่งต่อโอกาสโดยคนตาบอดให้คนตาบอดด้วยกันเอง เป็นเป้าหมายสูงสุดของพวกเราที่ต้องการให้เกิดขึ้น และถ้าเป็นไปได้ ผมหวังว่าจะสามารถส่งเด็กๆ กลุ่มนี้เข้าเรียนในสถาบันดนตรีในระดับที่สูงขึ้น เพื่อสร้างอาชีพในอนาคตให้พวกเขาครับ
“ผมหวังว่าจะสามารถส่งเด็กๆ กลุ่มนี้เข้าเรียนในสถาบันดนตรีในระดับที่สูงขึ้น เพื่อสร้างอาชีพในอนาคตให้พวกเขาครับ”
การจะไปให้ถึงจุดนั้นได้ เราได้เล็งเห็นความสำคัญของการให้ความรู้พื้นฐานด้านดนตรีสากล และเนื่องจากในโลกนี้ยังไม่มีแบบเรียนดนตรีสากลที่เป็นอักษรเบรลล์ เราจึงต้องค้นคว้ากันเองโดยไม่มีสถาบันใดสนับสนุนครับ แม้ว่าการทำแบบเรียนจะเป็นไปในลักษณะลองผิดลองถูกกับเด็กๆ ก็ตาม แต่เรากลับพบว่า การให้เด็กในวงมีส่วนร่วม กลับเป็นส่วนสำคัญของการพัฒนาตำราให้ลงตัวกับผู้พิการมากที่สุด ดังนั้น แบบเรียนอักษรเบรลล์นี้ จึงถือเป็นการวางรากฐานอย่างยั่งยืน เพื่อให้นักดนตรีผู้พิการสามารถเรียนรู้ได้เอง และสามารถส่งต่อความรู้จากรุ่นสู่รุ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ และในเวลานี้ อาจกล่าวได้ว่า TBO เป็นวงแรกของโลกที่นักดนตรีอ่านโน้ตด้วยอักษรเบรลล์ครับ เพราะที่ผ่านมา มีเพียงที่อียิปต์และเกาหลีใต้เท่านั้น ที่มีวงออร์เคสตราผู้พิการทางสายตา แต่ไม่พบว่ามีการใช้โน้ตอักษรเบรลล์แต่อย่างใด
“TBO เป็นวงแรกของโลกที่นักดนตรีอ่านโน้ตด้วยอักษรเบรลล์”
TBO เป็นวงดนตรีอิสระที่ไม่ได้สังกัดสถาบันใด ดังนั้น การสนับสนุนทั้งหมดที่ได้รับจึงมาจากการบริจาค ตั้งแต่การจัดหาเครื่องดนตรี ไปจนถึงการจัดหาทีมผู้ฝึกสอนด้วยครับ ซึ่งปัจจุบันได้จิตอาสาที่เป็นนักศึกษาเอกดนตรีตะวันตกจากมหาวิทยาลัยต่างๆ มาช่วยสอน อย่างไรก็ตาม วง TBO ยังมีอุปสรรคเรื่องค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ดังต่อไปนี้ครับ
เครื่องดนตรี: เด็กๆ ในวงใช้เครื่องดนตรีที่ได้รับบริจาคมาเป็นเวลา 3 ปีแล้ว ซึ่งเสื่อมสภาพตามอายุการใช้งาน และเครื่องดนตรีสากลมีราคาสูงเกินกว่าจะจัดซื้อใหม่ได้ ดังนั้น เราจึงต้องการระดมทุนเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมให้สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีกครั้ง
การฝึกซ้อมต่อเนื่อง: วง TBO ฝึกซ้อมกันช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ที่เขาใหญ่ ดังนั้น การรวมวงแต่ละครั้งต้องมีค่าใช้จ่ายในการเดินทางมารวมตัวกันที่ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.นครราชสีมา นอกจากนี้ ยังต้องมีค่าใช้จ่ายในส่วนของค่าอาหารและที่พัก เพื่อดูแลเด็กๆ ตลอดการซ้อมอีกด้วยครับ